Teksten

SCHILD EN VRIEND VOORBIJ... OVER EEN STAATSHERVORMING MET EEN OPEN VIZIER

ma 21 juli 2008

SCHILD EN VRIEND VOORBIJ...
OVER EEN STAATSHERVORMING MET EEN OPEN VIZIER

Aan de vaststelling dat de huidige discussies omtrent de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde en de staatshervorming in het slop zitten, moeten geen woorden meer besteed worden. Opvallend is echter vooral de vaststelling dat niemand eigenlijk weet, of zelfs maar een idee heeft, waar we naar toe moeten. Steeds opnieuw verzandt de discussie in een krampachtig verdedigen van artificiële en denkbeeldige grenzen. Niemand kan, mag of durft met open vizier vooruit kijken, en nadenken waarover dit nu allemaal gaat.
De geschiedenis heeft nochtans aangetoond dat noch artificiële grenzen gebaseerd op volk en grond, noch het zich blindstaren op het verleden, een basis zijn om aan politiek te doen. Hoewel de strijd voor Vlaamse emancipatie en ontvoogding zowel noodzakelijk als relevant was, wordt het stilaan tijd dat Vlamingen zich realiseren dat de strijd grotendeels gestreden en gewonnen is. Vlaanderen is ondertussen immers een mondiale topregio geworden. Omdat we anders blijven vastzitten in een politieke impasse die niets te maken heeft met de werkelijke leefwereld van de mensen, moeten we de discussie aangaan over het waarom van de staatshervorming, en hoe deze in eenieders voordeel kan werken.
Vanzelfsprekend moeten hiervoor enkele politieke heilige huisjes sneuvelen. Wij, als jonge liberalen durven wel vijf minuten politieke moed tonen en willen daarom een aanzet geven om te komen tot een staatshervorming die vooruit kijkt, en die eerder dan het verleden te verdedigen, ons wapent om de uitdagingen van de 21e eeuw het hoofd te bieden.

Veel meer dan nu het geval is, zullen we zo'n staatsorganisatie moeten baseren op efficiëntie, subsidiariteit en personaliteit. Voor economische dossiers is dit, althans in theorie, niet zo moeilijk in te vullen: het heeft bijvoorbeeld zin om het arbeidsmarktbeleid, gezondheidsbeleid, onderwijs, ... op regionaal niveau te organiseren, aangezien het landschap in de twee landsdelen sterk verschillend is. Het is echter onzinnig om bijvoorbeeld het verkeersreglement, de werkloosheidsuitkering en andere op de verzekeringstechniek gebaseerde sociale maatregelen, ontwikkelingssamenwerking, ... te regionaliseren, aangezien de grotere omvang bijdraagt tot meer efficiëntie, spreiding of relevantie. In tegenstelling tot wat besloten werd in het kader van het 'eerste pakket' van de staatshervorming, moeten homogene bevoegdheidspakketten bij dergelijke staatshervorming absolute prioriteit zijn. Het zou immers onaanvaardbaar zijn als na een staatshervorming de staatsstructuur een grotere puinhoop is dan daarvoor.

Voor de taalproblematiek is een geleidelijke verschuiving van een organisatie gebaseerd op het territorialiteitsbeginsel naar het personaliteitsbeginsel de weg voorwaarts. Als jonge liberalen stellen wij immers het individu zelf centraal en niet de grond waarop die persoon woont. Daarbij moet in principe een vrije taalkeuze de regel zijn, zeker voor de normale contacten met de overheid. Aangezien de overheid ten dienste staat van de burger, is het niet meer dan logisch dat eenieder het recht heeft op dienstverlening in de taal naar keuze. Dit moet gepaard gaan met een sterke versoepeling van de bestaande taalwetten, onder meer in het onderwijs, dat naar twee- of meertaligheid moet evolueren. Naast principiële, heeft dit eveneens economische voordelen. Verder is het vanuit deze optiek duidelijk dat de ganse problematiek rond de al dan niet benoeming van de drie burgemeesters in de rand rond Brussel in feite een non-issue zou moeten zijn, dat naar de toekomst evenwel gemakkelijk kan ondervangen worden door een rechtstreekse verkiezing van de burgemeester.

Teneinde Brussel in staat te stellen zich te ontwikkelen tot een echte hoofdstad van Europa, en niet langer het slachtoffer te maken van het gekibbel tussen Vlamingen en Walen, moet Brussel een volwaardige speler worden in een Belgisch federalisme met drie. Overwogen moet worden of een uitbreiding van het Brussels gewest, niet met enkele gemeenten maar grosso modo tot de volledige oude provincie Brabant, geen oplossing zou zijn voor vele Belgische problemen en discussies. Het conflict omtrent de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde zou alvast ontzenuwd zijn. Brussel zelf zou geen verhaal van een meerderheid en een minderheid, maar van gelijkwaardige partners worden. Federaal zou het dan niet meer over wij tegen zij gaan, maar om drie spelers die samen oplossingen kunnen zoeken.

Op macroniveau lijkt een federale kieskring het geschikte middel om ervoor te zorgen dat ook in communautaire zaken politici verantwoording moeten afleggen aan iedereen op wie hun visie betrekking heeft. Eventueel kan overwogen worden om dit te koppelen aan een hervorming van de Senaat, waarbij deze omgevormd wordt tot een communautaire kamer, samengesteld uit vertegenwoordigers van de deelparlementen en rechtstreeks, en federaal, verkozen senatoren. Een doordachte bevoegdheidsverdeling tussen Kamer en Senaat kan dan het aantal bijzondere meerderheden, belangenconflict- en andere alarmbelprocedures verminderen.

Een hervorming van de staat die de echte belangen van haar inwoners centraal stelt, die kiest voor politieke verantwoordelijkheid; voor efficiëntie en subsidiariteit voor wat betreft economische en sociale zaken, en die belang hecht aan tweetaligheid en aan een overheid ten dienste van de burger, in de taal van de burger, is een hervorming die ons land de eenentwintigste eeuw kan binnenloodsen. Een onderhandeling op basis van historische premissen die niet langer relevant zijn kan alleen maar leiden tot een grotere impasse en een grotere puinhoop, zoals premier Leterme de dag van vandaag op treffende wijze aantoont. Het slopen van heilige huisjes, en onderhandelingen met open vizier, kan misschien eindelijk de kans bieden te komen tot meer efficientie, en de politiek toelaten zich te concentreren op die zaken die ons allen veel meer aanbelangen.

Wim Aerts
Philippe De Backer
Dries Holvoet
Werner Vandenbruwaene
Jules Van Rie

De auteurs schrijven dit stuk in persoonlijke naam

Reageer:

Naam*
Email*
Bericht*
Controle*
(*) verplichte velden